Ortodonti, dişler ve çenelerdeki düzensizliklerin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen bir diş hekimliği bilim dalıdır.
Dişlerde ki çapraşıklıklar ve çene kemiklerinin birbirine göre uyumlu olmamaları yüz ve gülümseme estetiğini bozmakta ve dişlerin etkin bir şekilde temizlenebilmesini engellemektedir. Bu da diş çürüklerine ve dişeti problemlerine zemin hazırlar. Ayrıca alt ve üst çenelerin doğru olmayan kapanışı temporomandibuler eklem bozukluklarına yol açar. Eklem bozukluğunun ilk belirtisi ağzı açıp kaparken kulağın ön bölgesinden gelen sestir. Diğer bir problemde kapanış bozukluğu olan kişilerde çiğneme etkinliğinin azalıp, yiyeceklerin tam olarak öğütülmeden yutulmasıdır. Bunun sonucunda da bazı sindirim sistemi problemleri oluşabilmektedir.
Diş ve çene ilişkilerinin bozukluklarının erken fark edilip, tedavisine erken başlanması bazı avantajlar sağlar. Örneğin, üst çene darlığı erken yaşta muayene ile teşhis edilip genişletilmesi sağlanırsa oluşabilecek problemlerin önüne geçilebilir. Çocukların parmak emme, tırnak yeme ya da yanlış yutkunma gibi alışkanlıkları erken yaşta alışkanlık kırıcı apareylerle ve egzersizlerle bıraktırıldığında çene bozuklukları oluşmadan engellenmiş olur. Bu yüzden 4-5 yaş civarı ortodontik muayene önerilmektedir.
Çene ilişkilerinde uyumsuzluk olan durumlarda büyüme gelişim bitmeden tedaviye başlandığında daha kolay ve daha etkili şekilde düzeltilebilir. Yetişkin hastalarda çene uyumsuzlukları ortodontik tedaviye ek olarak cerrahi müdahale gerektirmekte, ortognatik cerrahi ile tedavi edilmektedir.
Dişlerdeki çapraşıklık, dişler arasında boşluk olması, köpek dişlerinin yukarıdan gelmesi ya da bazı dişlerin damak tarafında yer alması gibi dişsel bozukluklar her yaşta tedavi edilebilmektedir. Son yıllarda ortodontik tedavi talep eden yetişkin hasta sayısı da artmaktadır. Yetişkinler için sosyal hayatta estetik daha ön planda olduğu için diş renginde seramik braketler ve şeffaf plaklarla ortodontik tedavi yöntemleri geliştirilmektedir.
Ortodontik tedavi yapmakta yetkin olabilmek için ortodonti uzmanlık eğitiminin alınması gerekir. 5 yıllık diş hekimliğinden sonra 4-6 yıl süren doktora yada uzmanlık eğitimi programlarını tamamlayan hekimler ortodontist ünvanı alırlar. Ortodontik tedavide doğru teşhis ve tedavi planlaması için ortodonti uzmanı olan hekimlere başvurulmalıdır.
Ortodonti
Ortodonti nedir ?
Ortodonti çocuk ve erişkin hastalarda diş şekil bozukluklarının önlenmesi,varolan bozuklukların çözülmesi ve hastaların iyi bir estetik, konuşma ve fonksiyon kazandırılmasını amaçlayan dişhekimliğinin bir dalıdır. Diş çapraşıklıkları genetik veya çevresel (parmak emme, tırnak yeme, süt dişlerinin erken yaşta kaybedilmesi vs.) kaynaklı olabilir. Tedavi edilmeyen çapraşıklıklar erişkinlik döneminde psikolojik problemlere, çapraşıklık sebebiyle iyi fırçalanamamaktan dolayı diş ve dişeti problemlerine, konuşma problemlerine ve eklem sorunları gibi bir çok soruna neden olabilir.
Ortodontik tedavi kimlere uygulanabilir ?
Ortodontik tedavi her yaştaki kişilere yapılabilmektedir fakat çocuklarda büyüme gelişme döneminde çenelerin büyüme potansiyelinden faydalanılarak yapılan bir ortodontik tedavi daha kolay olur ve daha kısa sürer.
Hasta kaç yaşında olursa olsun tedavi mümkündür. Dişleri ilgilendiren tedaviler hemen her yaşta yapılabilir; yeter ki dişler ve çevre dokular sağlıklı olsun. Fakat çene kemiklerini ilgilendiren anomalilerde yani kemik yapısında bir problem var ise büyüme gelişme sonlanmadıysa fonksiyonel ve hareketli apareyler ile yapılabilirken yetişkin hastalarda bu düzeltme ancak ameliyatla sağlanır.
Süt dişlenme dönemi okul öncesi yıllarda yapılan alışkanlık kırıcılar ve çene genişletme apareyleri çocuğun parmak emme, dudak yeme, ağıza yabancı cisim sokma gibi alışkanlıklara bağlı olarak ortaya çıkan sorunların mümkün olduğu kadar azaltılmasına yönelik uygulamalardır.
Karışık dişlenme dönemi ilkokul çağı çocuklarını kapsar, ağızda hem daimi hem de süt dişlerinin bulunduğu dönemdir. Bu dönemde zamanından önce veya sonra süt dişlerinin kaybedilmesi alttan gelen daimi dişlere rehberlik edememesi sonucunda birtakım yer darlığı problemleri oluşabilir.